De American Psychological Association definieert grenzen als ‘psychologische grenzen’ die individuen en groepen beschermen door ‘realistische grenzen te stellen aan relaties of activiteiten’.
Wat zijn persoonlijke grenzen?
In 1895 raakt Gustave Le Bon in zijn werk ‘The Crowd. A Study of Mass Consciousness’ het onderwerp van het verlies van bewuste persoonlijke grenzen aan.
Later, in 1920, keerde Freud, onder verwijzing naar de werken van Le Bon, terug naar dit fenomeen en in 1921 publiceerde hij het boek ‘Psychology of Masses and Analysis of the Self’. Zo is de uitdrukking ‘persoonlijke grenzen’ een stabiele uitdrukking geworden.
Een persoon heeft voorwaardelijke grenzen nodig om zelfvertrouwen, stabiliteit en een gevoel van veiligheid te behouden. Als grenzen worden overschreden, wordt een persoon kwetsbaar voor manipulatie, parasitisme en het opleggen van wat niet dichtbij hem staat.
In de regel vallen soorten grenzen in drie hoofdtypen:
- Fysiek. Inclusief persoonlijke ruimte, fysieke intimiteit en aanraking.
- Mentaal. Gedachten en meningen.
- Emotioneel. Gevoelens en emoties, emotionele intimiteit met andere mensen.
Sommige auteurs breiden de typologie uit met aanvullende punten:
- Spiritualiteit.
- Waarheid.
- Stiptheid/tijd.
Grenzen gelden voor elk levensgebied. Bijv.:
- emotionele sfeer;
- zintuiglijke sfeer;
- sfeer van het persoonlijke leven;
- gebied dat betrekking heeft op timing en tijd in het algemeen;
- sfeer van persoonlijke ruimte;
- sfeer van overtuigingen;
- religieuze sfeer;
- sfeer van principes;
- de sfeer van materiële aspecten en financiën;
- sociale sfeer;
- professionele sfeer;
- de sfeer van sociale activiteit en sociale netwerken.
De lijst gaat maar door. Absoluut alles wat u aangaat, kan door persoonlijke grenzen tegen vreemden worden beschermd.
Soorten persoonlijke grenzen
Dankzij het werk van Nina Brown is het mogelijk grenzen te typologiseren door ze in 4 hoofdtypen te verdelen:
- Zacht. De eigenaar van zachte grenzen wordt vaak het slachtoffer van manipulatie, omdat hij de neiging heeft om op te gaan in de grenzen van andere mensen.
- Moeilijk. Een persoon met rigide grenzen is zowel intern als emotioneel afgesloten voor externe invloeden. Harde grenzen kunnen selectief zijn en alleen bepaalde gebieden en zones beïnvloeden. In het geval van persoonlijke traumatisering worden starre grenzen een reactie van de psyche op de ervaren stress.
- Breekbaar. De eigenaar van fragiele grenzen bevindt zich ergens tussen zachte en harde grenzen. Dergelijke grenzen laten minder emotionele inhoud toe dan zachte, maar meer dan harde grenzen.
- Flexibel. Combineert alle soorten grenzen. Een persoon kan de grenzen van de toegestane penetratie controleren en kiezen. Eigenaars van dit soort grenzen zijn het meest stabiel en beschermd tegen manipulatie.
Hoe je persoonlijke grenzen kunt stellen
Grenzen kunnen eenzijdig zijn – wanneer een persoon eenzijdig een beslissing neemt over een bepaald onderwerp en alle pogingen van anderen om dit probleem aan te pakken hardhandig onderdrukt. Hij negeert bijvoorbeeld vragen, reageert niet op berichten en weigert iets te bespreken wat buiten zijn grenzen gaat.
Ze zijn gezamenlijk – wanneer alle deelnemers aan de relatiegroep ermee instemmen om aan de gekozen norm te voldoen. Bespreek bijvoorbeeld geen onderwerpen over politiek, religie of persoonlijke leven.
De belangrijkste stap is het concreet maken van de grenzen.
Meestal zijn ze abstract. We weten dat iets onaangenaam of ongemakkelijk voor ons is, maar we kunnen niet duidelijk benoemen wat het is.
Om uw behoeften te begrijpen, moet u precies bepalen waar deze lijn ligt die uw persoonlijke – gesloten, scheidt van uw persoonlijke – toegankelijk voor de samenleving.
Een goede manier is om de antwoorden op de volgende vragen op te schrijven:
- Wat geeft mij kracht?
- Wat maakt mij ongemakkelijk?
- Wat veroorzaakt stress?
- Waardoor voel ik mij veilig en geborgen?
- Waar voel ik mij het meest uitgeput en zwak?
Het is belangrijk om uw grenzen te leren herkennen om bronnen van hulpbronnen te vinden. Bovendien identificeert het de gebieden die moeten worden gemonitord.
Basisstappen voor het stellen van persoonlijke grenzen:
- Definitie en visualisatie van grenzen.
- Opgave van grenzen en indicatie van hun grenzen.
- Het vermogen om te weigeren.
- Tijd nemen voor reflectie en bewustwording van uw behoeften.
Hoe te begrijpen dat persoonlijke grenzen worden overschreden
Het is uiterst belangrijk om het gebrek aan persoonlijke grenzen op tijd te onderkennen. Comfort en een gevoel van veiligheid in de interactie met andere mensen zijn hiervan afhankelijk. Als je het idee om persoonlijke grenzen te stellen laat varen, kunnen vroeg of laat symptomen optreden zoals:
- Depressief voelen;
- Je boos voelen tegenover mensen die om hulp vragen;
- Oproepen vermijden en communiceren met andere mensen uit angst dat ze om iets zullen vragen;
- Burn-out;
- Het verlangen om te ontsnappen;
- Gebrek aan tijd voor uw behoeften.
In de regel begint het allemaal met het overschrijden van microgrenzen. Daarna blijft het stijgen.
Iedereen is een situatie tegengekomen waarin de gesprekspartner tijdens een informeel gesprek dichterbij komt en de persoonlijke ruimte binnendringt. Dit gebeurt ondanks pogingen om zich rustig terug te trekken en afstand te creëren. Rechtstreeks spreken over ongemak lijkt ongepast, het tolereren van de aanpak lijkt ongemakkelijk.
Of ze komen naar je toe met een verzoek dat je niet mag en niet wilt vervullen, maar je kunt niet direct zeggen: “Ik wil niet”, uit angst om aangezien te worden voor een onbeleefde of niet-reagerende persoon.
Hoe je persoonlijke grenzen kunt stellen
Je moet leren ‘nee’ te zeggen. Raymond Lloyd, PhD geeft een voorbeeld van duidelijke, niet-onbeleefde taal voor het aangeven van je grenzen:
- Ik kan dit nu niet doen; Ik kom daar te zijner tijd op terug.
- Ik bespreek dit nu liever niet.
- Ik begrijp wat je wilt, maar het druist in tegen mijn waarden, dus ik zal het niet doen.
- Dit is een persoonlijke kwestie die ik niet wil bespreken.
- Dit is niet jouw verantwoordelijkheid. Ik zorg er zelf voor.
- Ik heb mijn mening al gegeven. Ik wil dit niet verder bespreken.
- Ik heb al “Nee” gezegd en ik ga hier niet met je over in discussie.
- Als iemand bezwaar blijft maken en druk blijft uitoefenen, herhaal dan eenvoudigweg na elk bezwaar: “Ik heb gezegd dat ik geen ruzie zal maken.”
