Titanic to statek pasażerski klasy olimpijskiej należący do brytyjskiej linii White Star Line. Zatonął podczas swojego pierwszego rejsu po północnym Atlantyku. To smutne wydarzenie miało miejsce w 1912 roku, 15 kwietnia, w wyniku zderzenia liniowca z górą lodową.
10 kwietnia 1912 roku Titanic został wysłany w podróż z Southampton (Wielka Brytania) do Nowego Jorku (Ameryka). W dniach 10-11 kwietnia zatrzymał się w Cherbourgu (Francja) i Queenstown (Irlandia). Następnie statek kontynuował podróż po Oceanie Atlantyckim. Przylotu do Nowego Jorku oczekiwano za 7 dni.
Na pokładzie statku było 2225 osób (908 członków załogi i 1317 pasażerów), z czego 1500 zginęło.
Stworzenie Titanica
Projekt statku został opracowany przez biuro projektowe stoczni, w skład którego wchodzili dyrektor naczelny rady inżynieryjnej Thomas Andrews i dyrektor zarządzający Alexander Carlyle. Skompletowano dużą część dokumentacji. Same rysunki składały się na pakiet 411 dokumentów.
Etapy przygotowawcze
Do budowy liniowca Titanic specjalnie zbudowano platformę „Suchy dok Thompson”. Jego szerokość wynosiła 39 m, a długość 259 m. Przed rozpoczęciem budowy największego statku prowadzono najpierw prace pogłębiające dno.
Aby móc zbudować taki statek, trzeba było połączyć kilka placów budowy. Zbudowano także największy na świecie dźwig portalowy, który miał wysięgnik o długości 60 metrów i ważył 200 ton. Jako dodatkowe windy wykorzystano 12 żurawi wieżowych i 6 specjalnych platform poruszających się po stoczni.
Budownictwo
W sumie konstrukcja statku wymagała użycia ponad 3 milionów metalowych nitów, z których większość wbijano ręcznie, a resztę mocowano za pomocą specjalnego sprzętu hydraulicznego do nitowania.
W budowę liniowca zaangażowanych było około 1500 osób. Co więcej, w prace te zaangażowana była nawet nastolatka w wieku trzynastu lat. Do ich obowiązków należało podgrzewanie nitów i prezentowanie ich we właściwym miejscu.
Przepisy bezpieczeństwa w tamtych latach nie były w pełni egzekwowane, dlatego doszło do znacznej liczby obrażeń. Podczas budowy statku odnotowano śmierć 6 pracowników i 246 wypadków.
Wprowadzenie statku ze stoczni i zakończenie budowy
Przed przystąpieniem do procesu opuszczania wykładziny do wody zdemontowano podpory i rusztowania, zamocowano i nasmarowano szyny wodowania. Wymagało to zużycia prawie 30 ton specjalnego oleju do lokomotyw parowych.
W 1911 roku, 31 maja, w porcie w Belfaście odbyło się pierwsze wodowanie Titanica. Zabiegowi temu towarzyszyło wystrzelenie flary sygnalizacyjnej. W ciągu 62 sekund statek pomyślnie zszedł do rzeki Lagan.
Następnie statek został odholowany na specjalne molo, aby kontynuować jego dokończenie – montaż niezbędnego sprzętu, podłączenie sieci komunikacyjnych, wyposażenie pomieszczeń i montaż systemów wentylacyjnych.
Układ wkładki
Statek był wyposażony w nadajnik radiotelegraficzny dużej mocy, umożliwiający pasażerom wysyłanie „markonigramów”.
Został wyposażony w dużą liczbę funkcji zapewniających bezpieczny pobyt na rejsie – wodoodporne blokady drzwi i schowki. Dziennikarze i eksperci nazwali Titanica „niezatapialnym”.
Statek był wyposażony w 48 łodzi ratunkowych. Ale w rzeczywistości na pokładzie było tylko 20 łodzi. Ponadto cztery z nich były składane, co wyróżniało się trudnym zejściem do wody. Te dwadzieścia łodzi ratunkowych mogło pomieścić tylko 1178 osób.
Pokłady
Liniowiec miał 8 pokładów. Jeden z nich przeznaczono na umieszczenie łodzi ratunkowych. Pozostałe pokłady miały inne przeznaczenie i zostały oznaczone symbolami A-G. Odległość między nimi wynosiła 250-320 cm.
Talie były w takiej kolejności:
- Pokład łodziowy – wzdłuż niego ulokowano łodzie ratunkowe. Znajdowała się tam także sterówka, most (na wysokości 2,4 m), kabiny oficerskie, sala gimnastyczna i klatka schodowa na rejon I klasy. Pokład podzielono na 4 wejścia – oddzielnie dla pasażerów 2. i 1. klasy, inżynierów i oficerów.
- Pokład A – był w całości zarezerwowany dla pierwszej klasy. Znajdowała się w nim poczekalnia, Palm Court, czytelnie, palarnie i kabiny.
- Pokład B – zajmował górną warstwę nośną kadłuba. Mieściły się w nim kabiny dla pasażerów I klasy, a 6 z najbardziej luksusowych posiadało indywidualne promenady. Znajdowało się tu także lobby, palarnia dla pasażerów 2. klasy, a na rufie znajdował się pokład rufowy przeznaczony dla pasażerów 3. klasy.
- Talia C to całkowicie monolityczna talia. Rufa służyła do przewożenia pieszych pasażerów trzeciej klasy. Znajdowały się w nim kwatery załogi, pomieszczenia wspólne 3. klasy, biblioteka 2. klasy i kabiny 1. klasy.
- Pokład D – znajdowały się tu jadalnie I i II klasy oraz recepcja I klasy. Otwarta część pokładu była zarezerwowana dla klasy III, a część dziobowa dla strażaków.
- Pokład E – przeznaczony dla pasażerów różnych klas i personelu obsługi. Znajdowało się tu także najdłuższe przejście (tzw. „Scotland-Road”), które było do dyspozycji załogi statku.
- Pokład F – mieścił pasażerów 3. i 2. klasy, posiadał także niewielką liczbę kabin dla załogi statku. Była też łaźnia turecka, basen i jadalnia (dla pasażerów 3. klasy).
- Pokład G – przerywany przez pokłady orlopowe. Mieściły się w nim magazyny żywności, sąd i sortownia pocztowa.
Liniowiec miał również pokłady typu orlop. Wykorzystywano je jako przedziały ładunkowe i platformy do przechowywania generatorów elektrycznych, turbin, silników lub kotłów. Pasażerom zakazano wstępu do tej części statku. Pokłady Orlop były połączone z górnymi kondygnacjami statku schodami.
Przegrody
Kadłub statku podzielono na 16 oddzielnych przedziałów za pomocą grodzi poprzecznych. Konstruktorzy statku obliczyli możliwość utrzymania się na powierzchni w przypadku zalania sąsiednich sekcji, które nie posiadały górnego piętra.
Podwójne dno
Dodatkowe dno zajmowało prawie całą długość statku. Przestrzeń pomiędzy dnami została podzielona na osobne sekcje. Było ich w sumie 46. Napełniano je wodą do picia i balastem.
Podwójne dno miało strukturę komórkową i zostało wykonane z wodoodpornej stali o wysokiej wytrzymałości, co zapobiega przedostawaniu się wody za burtę.
Rury
Na statku były 4 rury. Dym z kotłów usunięto tylko przez trzy z nich. Czwarta rura służyła jako okap wentylacyjny od innych przestrzeni publicznych. Przeznaczono go także do wyjścia awaryjnego.
Maszty
Na liniowcu znajdowały się 2 maszty, które służyły jako elementy wsporcze dla anten statku. Na szczycie masztu rufowego znajdował się proporzec korporacji White Star Line w kolorze czerwonym w kształcie trójkąta, na którym widniała biała gwiazda.
Sprzęt
Titanic był wyposażony w:
- Urządzenia elektryczne i generatory.
- Elektrownie diesla.
- Kotły parowe.
- Maszyna sterująca rumplem.
- Urządzenia komunikacyjne – alfabet Morse’a i telefonia.
- Systemy odwadniające i wodociągowe.
- Aranżacja wnętrz
Pomieszczenia biurowe
Pomieszczenia radiowe i kabiny radiooperatorów znajdowały się w sąsiednich pomieszczeniach. Był też wydzielony deptak i palarnia dla mechaników.
W rejonie pokładu dziobowego znajdowała się kuchnia dla marynarzy, warsztat stolarski, ambulatorium (dla załogi statku), jadalnia i palacz.
Na środku pokładu znajdowało się pomieszczenie kuchenne, w którym przygotowywano posiłki dla załogi. Do szybkiego dostarczania produktów do pomieszczeń kuchni zastosowano windy typu przenośnikowego.
Pomieszczenia dla załogi statku znajdowały się głównie na pokładzie E (w rejonie dziobu). Na pokładzie F zlokalizowano kwatery dla palaczy (53 osoby) i stewardów (40 osób).
Pomieszczenia dla pasażerów
Publiczne salony i kabiny podzielono na 3 klasy, biorąc pod uwagę status pasażerów.
Pierwsza klasa
Dla 739 pasażerów I klasy przygotowano 370 kabin mieszczących nie więcej niż 4 osoby. Najbardziej luksusowe pokoje umeblowano w 19 stylach. Wykończono je polerowanymi panelami z jaworu i mahoniu.
W domkach znajdowały się dębowe i mosiężne łóżka z delikatną jedwabną pościelą. Zainstalowano w nich kominki elektryczne, lampy i gniazdka.
Dwa najdroższe i najbardziej luksusowe luksusowe apartamenty posiadały wydzielony taras do spacerów, łazienkę, garderobę, kilka stref sypialnych oraz pokój dzienny. Jedno mieszkanie przeznaczone było dla dyrektorki linii White Star Line, drugie dla amerykańskiej milionerki Charlotte Cardze i jej syna.
Ponadto dla pasażerów I klasy udostępniono cały kompleks łaźni tureckich, wykonany w stylu neomauretańskim. Znajdowały się w nim pomieszczenia do masażu i relaksu, urządzone w niezwykle szykownym i pompatycznym stylu. Mieli fontanny z wodą pitną, a wszędzie ustawiano eleganckie orientalne lampy.
Wszystkie elementy wyposażenia wnętrz oraz ściany zostały wykończone w marmurze, teku z wyrafinowanymi mauretańskimi wzorami i wzorami. Wnęki ozdobiono mahoniowymi panelami i mosiężnymi abażurami.
Pomiędzy pokojami relaksacyjnymi a gabinetami masażu znajdowała się wanna, wewnątrz której znajdowały się lampy ultrafioletowe. Służył jako solarium.
Na pokładzie „D” znajdowała się jadalnia, w której znajdował się fortepian. Gościom oferowano najbardziej wykwintne dania. W pobliżu głównego wejścia do klatki schodowej znajdował się hol, wyposażony w meble z arystokratyczną aksamitną tapicerką i pokryty luksusowymi dywanami podłogowymi. Powierzchnie ścian ozdobiono unikalnym francuskim gobelinem.
Na pokładzie „C” znajdował się kantor wymiany walut, biuro informacyjne, przechowalnia bagażu na przedmioty wartościowe, wypożyczalnia leżaków, fryzjer oraz punkt pierwszej pomocy (dla pasażerów 2. i 1. klasy). Działała tu także ambulatorium i oddział zakaźny.
Na pokładzie rufowym znajdowała się kawiarnia „Parisien” i restauracja „A La Carte”. Wnętrze restauracji zdobiły eleganckie rzeźbione kolumny. Sufit zdobiły niezwykle piękne sztukaterie o tematyce roślinnej.
Kawiarnię zaaranżowano w paryskim stylu ulicznym z kratowymi kratami i kompaktowymi stołami, wokół których pierwotnie znajdowały się wiklinowe krzesła.
Druga klasa
Oprócz tego znajdowała się w nich szafa, sofa oraz toaletka z umywalką. Ściany w takich pomieszczeniach wykończono malowanymi na biało drewnianymi panelami. Podłogę pokryto linoleum.
Powierzchnie ścian klatek schodowych, palarni i jadalni wyłożono dębowymi panelami.
Na pokładach II klasy znajdował się salon fryzjerski, jadalnia, biblioteka i palarnia.
Część rufowa przeznaczona była do chodzenia. Były też dwie klatki schodowe i winda.
Trzecia klasa
Wewnątrz pomieszczenia umieszczono specjalne ruchome przegrody, z możliwością zmiany wielkości pomieszczeń w razie potrzeby.
Możliwe było także całkowite usunięcie przegród i przekształcenie całej przestrzeni w przedział ładunkowy.
Na pokładzie znajdowała się jadalnia przeznaczona dla pasażerów trzeciej klasy. Obiad odbywał się na dwie zmiany w odstępie maksymalnie jednej godziny.
Znajdowała się tu także kompaktowa apteczka pierwszej pomocy, palarnia i świetlica. Wnętrza wszystkich pomieszczeń zostały umeblowane tak zwięźle i prosto, jak to tylko możliwe.
W pomieszczeniach ogólnodostępnych ustawiono ławki do siedzenia, a także stoły i krzesła do gier karcianych. W największym pomieszczeniu znajdował się fortepian. Części nadbudówek pokładów służyły jako przestrzeń spacerowa dla pasażerów 3. klasy.
Liczba osób na Titanicu
Na liniowcu było 2225 osób:
- 908 – członkowie załogi.
- 1317 – pasażerowie.
Załoga
W jego głównym składzie znalazły się:
- Edward John Smith jest kapitanem liniowca, który po tym rejsie planował przejść na emeryturę.
- Oficerowie (asystenci kapitana) – 7 osób.
- Załoga zęzowa – 324 osoby
- Załoga pokładowa – 58 osób
- Stewardzi – 335 osób
- Obsługa w salonach gastronomicznych – 69 osób
- Muzycy – 8 osób
- Wysyłaj pracowników – 5 osób
Ponadto lista ta obejmowała innego personelu serwisowego.
Pasażerowie
Jako pasażerowie liniowca Titanic zarejestrowano 1317 osób (w tym 124 dzieci):
- I klasa – 324 osoby
- 2 klasa – 285 osób
- klasa III – 708 osób
Podczas swojego dziewiczego rejsu Titanic był załadowany tylko do połowy.
Pierwszą klasą podróżowali znani przedstawiciele wyższych sfer – multimilionerzy, przemysłowcy, właściciele sieci handlowych, projektanci mody, osoby publiczne, aktorzy i aktorki, pisarze, a także menedżerowie i projektanci stoczni Harland Wolf, szef Białej Linia gwiazd, Joseph Bruce Ismay.
Do drugiej klasy należeli przedstawiciele średnich warstw społeczeństwa – lekarze, inżynierowie, dziennikarze i biznesmeni.
W trzeciej klasie liniowcem Titanic podróżowali głównie emigranci z różnych krajów świata, którzy zdecydowali się przenieść do USA. Byli wśród nich bezrobotni oraz przedstawiciele różnych zawodów – pielęgniarki, gospodynie domowe, krawcy, ogrodnicy, chłopi, drwale, kelnerzy i rzemieślnicy.
Zatonięcie Titanica
Wieczorem pogoda się zmieniła i temperatura gwałtownie spadła. Na powierzchni wody panował całkowity spokój. Było bezksiężycowo, pogodnie, zimno i bezwietrznie.
O godzinie 23:39 obserwator zauważył górę lodową w odległości około 650 metrów od liniowca. Kapitan podjął decyzję o pilnym dostosowaniu trasy. Sternik otrzymał rozkaz „prawa burta”, a następnie komendę „lewa burta”. Jednak statek był zbyt duży, aby w krótkim czasie odtworzyć manewr. Dlatego przed wykonaniem manewru w lewo kontynuował pełną prędkość bezwładnościowo.
O godzinie 23:40 liniowiec zderzył się stycznie z górą lodową. W wyniku tego uszkodzonych zostało 5 przedziałów na dziobie, a na prawej burcie pojawiło się 6 otworów o długości prawie 1 metra.
Projektant Thomas Andrews był na statku. Stwierdził, że statek może utrzymać się na powierzchni nie dłużej niż półtorej godziny.
Natychmiast zaczęli przygotowywać łodzie ratunkowe, aby najpierw ewakuować kobiety i dzieci. Ponadto operatorzy radiowi stale nadawali sygnały o niebezpieczeństwie.
Jednocześnie pasażerowie początkowo nie odczuli skutków zderzenia statku z górą lodową, dlatego niechętnie ją opuścili. Na zewnątrz wydawało się, że wszystko jest w porządku – prąd działał stabilnie, a trymer statku nie pojawił się.
W ciągu 30 minut ewakuowano jedynie 180 pasażerów. Co więcej, łodzie zostały zwodowane w połowie puste.
O godzinie 1:20 dziobak został zalany. Ludzie zaczęli panikować, przez co proces ewakuacji przyspieszył.
Pasażerowie 3. klasy nie mogli wejść na górę, gdyż ochrona liniowca, nie wiedząc o katastrofie, nie otworzyła krat oddzielających od siebie pomieszczenia różnych klas.
O 1:30 trymer dziobu statku zauważalnie wzrósł i panika stała się nie do opanowania. Zespół próbował powstrzymać atak tłumu, m.in. oddając strzały ostrzegawcze.
O godzinie 2:05 załoga opuściła ostatnią łódź ratunkową.
O godzinie 2:10 mostek kapitański i pokład, na którym znajdowały się łodzie, zaczęły zalewać. Ludzie rzucili się na rufę.
O 2:15 zawalił się komin.
O godzinie 2:16 nastąpiła przerwa w dostawie prądu.
O 2:18, przy maksymalnym trymie dziobu, statek rozpadł się na dwie części. Rufa natychmiast opadła.
O 2:20 Titanic zatonął całkowicie na dnie.
Kilkuset osobom udało się dopłynąć na powierzchnię wody, ale prawie wszyscy zmarli w wyniku wychłodzenia.
Na dwóch łodziach uratowano 45 osób. Wśród nich była Rhoda Abbott, jedyna kobieta uratowana po zanurzeniu się w wodzie wraz z zatopionym statkiem.
Półtorej godziny po całkowitym zatonięciu parowca na miejsce katastrofy przybył statek „Carpathia”, który zabrał na pokład 712 osób, które przeżyły katastrofę.
Losy wraku
Zaraz po katastrofie Titanica zamożni krewni zmarłych pasażerów dyskutowali nad pomysłem podniesienia jego wraku. Jednak w tamtych latach takie możliwości technologiczne nie istniały.
Części z wrakiem liniowca Titanic znajdują się na głębokości 3750 metrów. Zostały odkryte po raz pierwszy w 1985 roku przez ekspedycję poszukiwawczą teksańskiego magnata naftowego Roberta Ballarda.
Rufa i dziób zatopionego parowca są zakopane dość głęboko w błocie. Ich powstanie jest niemożliwe, ponieważ są praktycznie zniszczone.
Cały wrak pokryty jest nalotem, rdzą i gęstą warstwą muszli, a wnętrza są całkowicie zniszczone. Ich stan z roku na rok się pogarsza.
W 2022 roku pokazali film z fragmentami zatopionego statku Titanic, który nakręciła firma OceanGate Expeditions.
W maju 2023 roku zakończono prace nad stworzeniem wysokiej jakości modelu 3D, tak aby można było obejrzeć cały statek, a nie tylko jego poszczególne części.
W czerwcu 2023 roku rozbił się głębokomorski batyskaf Tytan, który regularnie nurkował do wraku. W tym samym czasie zginęło wszystkie 5 osób znajdujących się na pokładzie.
Wcielenie w kinie
Zainteresowanie tragicznymi losami liniowca i jego pasażerów nieprzerwanie trwa. Tym smutnym wydarzeniom poświęcono wiele wierszy, dzieł sztuki i filmów.
Reżyser Jean Negulesco za film Titanic z 1953 roku zdobył Oscara za najlepszy scenariusz.
Mało znane fakty na temat Titanica
Wokół tego „niezatapialnego” statku zawsze krążyło wiele plotek i legend. Zapraszamy do zapoznania się wyłącznie z rzetelnymi informacjami:
- Niektóre media drukowane błędnie podały, że w katastrofie nie było ofiar śmiertelnych.
- Orkiestra grała muzykę, aby uspokoić pasażerów, aż liniowiec zatonął pod wodą.
- Obserwatorzy statku nie mogli znaleźć klucza do kabiny, w której podczas rejsu trzymano lornetkę, zdawali się więc wyłącznie na wzrok i nie mieli możliwości zobaczenia okolicy z większej odległości. Wynika to z faktu, że jeden z obserwatorów został zmieniony w ostatniej chwili i zapomniał oddać klucz. Istnieje wersja, która odegrała śmiertelną rolę w tragedii. W 2010 roku klucz został sprzedany na aukcji za 130 tysięcy dolarów.
- Na pokładzie Titanica znajdował się najbogatszy człowiek świata, John Jacob Astor IV, który wracał z żoną do domu z miesiąca miodowego. Ciało miliardera odkryto po katastrofie samolotu. W jego kieszeni znaleziono 2440 dolarów (obecnie około 60 000 dolarów).
- Violet Jessop była w stanie przetrwać nie tylko katastrofę Titanica, ale także Britannica.
- Wszyscy inżynierowie, którzy byli na liniowcu, do samego końca wspierali jego pracę i wraz z nią zginęli.
- Jedynymi dziećmi, które ocalały bez rodziców, byli bracia Navratil: 2 i 4 lata.
- Według oficjalnych danych co najmniej 13 par świętowało miesiąc miodowy na liniowcu Titanic.
- Tylko jedna uratowana kobieta, która wraz ze statkiem zeszła pod wodę, przeżyła. To jest Rhoda Mary Abbott. Jednocześnie straciła w tej katastrofie trzech synów.
- Produkcja pierwszego filmu o Titanicu (1912) kosztowała około 7,5 miliona dolarów (dziś 190 milionów dolarów), czyli znacznie więcej niż budowa samego liniowca Titanic.
- Odnalezienie wraku zatopionego statku zajęło 73 lata.
- Z 1500 martwych pasażerów odnaleziono tylko 300.
- W 2009 roku zmarł ostatni pasażer, który przeżył zatonięcie Titanica. W chwili tragedii miała zaledwie 2 miesiące.
- W dniu katastrofy załoga miała przeprowadzić szkolenie w zakresie prawidłowego siedzenia pasażerów w łodziach ratunkowych. Jednak kapitan odwołał to.
- Hangar, w którym zbudowano Titanica, jest obecnie wykorzystywany jako miejsce kręcenia filmów. Kręcono tam między innymi sceny do filmu „Gra o tron”.
- Było kilka osób, które po zakupie biletów na ten lot nigdy na niego nie przyjechały.
- 30 dni po tragedii na ekranach kin pojawił się film „Titanic Survivor”, w którym wystąpiła Dorothy Gibson, amerykańska aktorka kina niemego, jedna z ocalałych pasażerów liniowca. Jednak wszystkie materiały, z których wykonano obraz, spłonęły w pożarze.
- Eksperci twierdzą, że wrak całkowicie zniknie do 2030 r.
Tragiczna historia zatonięcia Titanica opowiadana jest z roku na rok, zdobywając nowe szczegóły i spekulacje. Ma wiele sprzeczności i być może na zawsze pozostanie nie w pełni ujawniony.
