De geboorte van een kind is een tijd van grote fysiologische, psychologische en sociale veranderingen. De aanwezigheid van psychiatrische aandoeningen op zo’n gevoelig moment in het gezinsleven heeft een negatieve impact op de moeder, de partner, de kinderen en het gezin, en vormt daarom een ernstig probleem voor de volksgezondheid.
- Wat is postpartumdepressie?
- Wanneer begint het?
- Babyblues: normale reactie of een voorbode van postpartumdepressie?
- Oorzaken van postpartumdepressie
- Symptomen
- Hoe herken je een postpartumdepressie en kun je jezelf helpen?
- Hoe wordt de diagnose gesteld?
- Hoe lang duurt een postpartumdepressie?
- Komt ze nog een keer terug?
- Zijn er effectieve behandelingen?
- Welke andere problemen zijn er?
Eeuwenlang hebben artsen het verband opgemerkt tussen bevalling en psychische aandoeningen. Studies hebben aangetoond dat vrouwen tijdens de postpartumperiode een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van ernstige stemmingsstoornissen, en dat het risico om in de eerste maand na de bevalling in een psychiatrisch ziekenhuis te worden opgenomen veel groter is dan op enig ander moment in het leven.
Postpartumdepressie is wereldwijd de meest voorkomende complicatie na een zwangerschap. Gemiddeld 12% van de moeders wereldwijd heeft er last van.
Wat is postpartumdepressie?
De onderdompeling van de jonge moeder in haar ervaringen en de toevoeging van lichamelijke symptomen leiden ertoe dat het voor haar steeds moeilijker wordt om met het kind om te gaan. Het contact wordt verstoord en de ontwikkeling van de baby kan eronder lijden. Bij gebrek aan gekwalificeerde hulp kan de toestand van een vrouw verslechteren – gedachten over haar minderwaardigheid, onwil om te leven, zelfmoordpogingen en schade aan de baby zijn mogelijk.
Artsen gebruiken de term ‘postpartumdepressie’ om te verwijzen naar een depressie die kort na de bevalling optreedt. Afgezien van het feit dat postpartumdepressie kort na de bevalling optreedt, verschilt deze klinisch gezien niet van een depressieve episode die zich op enig ander moment in het leven van een vrouw voordoet. De symptomen zijn dezelfde als die van algemene depressie, en er moet aan dezelfde criteria worden voldaan om de diagnose te stellen. Het is echter niet verrassend dat de inhoud van postpartumdepressiesymptomen vaak draait om thema’s als moederschap of de zorg voor een kind.
Bij het plannen van de geboorte van een kind denken maar weinig paren aan het feit dat de moeder in de eerste maanden van zijn leven medische of psychologische ondersteuning nodig zal hebben en zich op dit scenario voorbereiden. De geboorte van een baby, vooral de eerstgeborene, wordt ook als een crisisgebeurtenis voor een stel beschouwd: er is enige afkoeling in de relatie, de sociale activiteit van de vrouw neemt af en het gezinsbudget verandert. Als echtgenoten niet leren bespreken waar ze niet blij mee zijn in hun huwelijk, lopen ze het risico uit elkaar te groeien. Dit betekent dat er in plaats van verzoeken klachten kunnen verschijnen, dat het moeilijk wordt om steun te vragen, elkaars behoeften op te merken.
Wanneer begint het?
De symptomen beginnen meestal binnen de eerste vier weken na de geboorte, hoewel ze tot twaalf maanden later kunnen optreden. Het is echter mogelijk dat artsen die een vrouw na de bevalling begeleiden, een postpartumdepressie pas veel later ontdekken of behandelen. Vaak zijn er in de praktijk gevallen waarin we ontdekken dat de symptomen veel eerder begonnen dan dat de vrouw naar een psycholoog of psychiater kwam.
Babyblues: normale reactie of een voorbode van postpartumdepressie?
De fysieke en mentale toestand van een vrouw hangt nauw samen met hormonale niveaus. En de verandering ervan kan leiden tot bepaalde symptomen die we opmerken en evalueren op basis van de mate van impact op het leven. Tijdens de zwangerschap neemt de concentratie van oestrogeen en progesteron in het lichaam van de aanstaande moeder toe.
Hormonen helpen haar een positieve houding te behouden, minder pijn en ongemak te voelen en haar ‘nest’ actief voor te bereiden. In de eerste dagen na de geboorte daalt hun concentratie en neemt het niveau van het stresshormoon cortisol toe.
Maar als een jonge moeder twee weken na de bevalling geen verbetering merkt, of het gevoel heeft dat de toestand begint te verslechteren, moet de ontwikkeling van een depressie worden vermoed.
Oorzaken van postpartumdepressie
Momenteel worden praktijkmensen en wetenschappers gedwongen toe te geven dat er niet één enkele oorzaak van depressie bestaat. Fysieke, hormonale, sociale, psychologische en emotionele factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van de ziekte. Dit staat bekend als het biopsychosociale model van depressie, en de meeste onderzoekers en artsen zijn het ermee eens. De factor of groep factoren die een postpartumdepressie veroorzaken, varieert van persoon tot persoon.
Wat draagt bij aan postpartumdepressie?
- Hormonale status – in de postpartumperiode dragen hormonen die elkaar vervangen, bij aan stemmingswisselingen en beïnvloeden ze het proces van het ontstaan van borstvoeding.
- Problematische relatie in het huwelijk met een partner. Als er eerder problemen waren, worden deze verergerd doordat de aandacht van de moeder van haar partner naar het kind verschuift. Gebrek aan slaap ’s nachts, Groundhog Day, gebrek aan hulp van echtgenoot of dierbaren
- Relaties met ouders. Grootouders proberen, vaak met de beste bedoelingen, advies te geven en te instrueren bij de uitvoering ervan.
- Een ongeletterde planning van je tijd, bijvoorbeeld, in plaats van te ontspannen met de baby als hij in slaap valt, begint een vrouw schoon te maken, te wassen en te koken, waardoor haar fysieke hulpbronnen, die al op een laag pitje staan, nog verder worden uitgeput.
- De aanwezigheid in het karakter van eigenschappen van een neiging tot obsessieve gedachten, perfectionisme, angst, idealisering van iemands functies als moeder.
- Laag niveau van informatievoorbereiding. Wat wordt bedoeld? De plus-minus-vrouw is zich al bewust van hoe baby’s zich ontwikkelen, welke moeilijkheden zich kunnen voordoen en wat hypothetisch gezien kan worden gedaan.
- Het dagelijks leven tot stand brengen, routinematige verantwoordelijkheden creëren.
- Onverwachte omstandigheden, overmacht.
- Houding ten opzichte van het eigen uiterlijk – gewichtstoename, huidkwaliteit. Een vrouw maakt zich zorgen dat ze niet zo aantrekkelijk is als voorheen. Ze houdt niet van zichzelf, wat haar zelfrespect schaadt. Ze besteedt niet genoeg aandacht aan zelfzorg (smeer crème op haar gezicht, verft en stylet haar haar, krijgt een manicure en pedicure, gaat misschien voor een massage, gaat naar de sportschool voor een training, of gewoon 20 minuten joggen of wandelen). -30 minuten).
Door al het bovenstaande stapelt chronische vermoeidheid zich op, wat bijdraagt aan en het risico op depressie vergroot.
Symptomen
Typische symptomen van de aandoening zijn onder meer:
- depressie;
- angst;
- moeite met inslapen of overmatige slaperigheid;
- vermoeidheid;
- angsten, voornamelijk gerelateerd aan de gezondheid van het kind;
- schuldgevoel;
- gebrek aan vreugde, plezier in gewone activiteiten (anhedonie);
- betraandheid;
- periodiek optredend gevoel van melancholie.
Maar het is vermeldenswaard dat 75% van de vrouwen met symptomen van postpartumdepressie er niet verdrietig, passief of ondergedompeld in hun ervaringen uitziet. Integendeel: ze zijn voortdurend met iets bezig, zijn bang dat ze niet zoveel mogelijk activiteiten kunnen uitvoeren (huisvesting, carrière opbouwen, actieve zelfzorg), en voelen zich daarom schuldig en gaan gebukt onder hun ‘waardeloosheid’. Van buitenaf kunnen we zeggen dat zo’n moeder actief en energiek is – ze zit immers niet stil. Er is maar één ‘maar’: deze activiteit wordt niet gedicteerd door een overdaad aan kracht of ideeën. De reden voor het gedrag van de vrouw is angst, waarachter het niet zo eenvoudig is om de symptomen van depressie te onderscheiden.
Deze stoornis omvat alle depressieve episodes die optreden binnen een jaar na de geboorte van een kind. De stoornis verdwijnt niet vanzelf; je kunt er niet door wilskracht vanaf komen. Langdurig depressief zijn (tot vijf maanden of langer) verhoogt het risico op zelfmoord en schade aan het kind aanzienlijk.
Hoe herken je een postpartumdepressie en kun je jezelf helpen?
De hoeveelheid hulp voor een vrouw hangt af van de ernst van de depressieve symptomen; bij milde gevallen van PDD is de ondersteuning van een psycholoog voldoende. Klinisch bewezen methoden voor de behandeling van de stoornis omvatten cognitieve gedragstherapie.
Bij matige tot ernstige depressie wordt een combinatie van psychotherapie en medicamenteuze ondersteuning aanbevolen.
Soms is het voor een vrouw niet gemakkelijk om een afspraak te maken met een psychiater; een pijnlijk schuldgevoel lijkt haar te vertellen over haar ontoereikendheid als moeder en echtgenote. Bovendien bestaat de angst dat het contact opnemen met deze specialist kan resulteren in het verlies van een baan of een rijbewijs, net zoals een arts haar onmiddellijk ‘in het register’ zou zetten. In werkelijkheid kan een vrouw kiezen tussen behandeling in een openbare of privékliniek. Na normalisatie van de aandoening en gedurende 1 jaar geen hulpvragen wordt de polikliniekkaart gearchiveerd (dezelfde als de kaart van een patiënt met een somatische ziekte).
Psycho-educatief werk met de dierbaren van de vrouw is ook belangrijk. De specialist moet dus uitleggen dat de huidige toestand niet haar keuze is, maar integendeel de allereerste maanden van het moederschap belast en vergiftigt. Het wordt aanbevolen om de verantwoordelijkheden in het hele huis te delen en te helpen met de kinderopvang. Ook moet een vrouw voldoende slapen, regelmatig eten en in de eerste plaats voor haar mentale welzijn zorgen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De psychiater stelt een officiële diagnose van depressie. Professionals gebruiken verschillende methoden om de informatie te verkrijgen die nodig is om een diagnose te stellen, waaronder klinische interviews. In mijn praktijk bied ik voor cliënten die depressief zijn of gedurende ten minste twee weken hun interesse of plezier in normale activiteiten hebben verloren, de standaard Beck-vragenlijst aan om symptomen te identificeren en de cliënt naar een arts te verwijzen.
Om een diagnose te stellen, moeten de symptomen, naast een somber humeur, verschillen van het normale functioneren van de persoon, dat wil zeggen dat ze verstoringen in het dagelijks leven moeten veroorzaken. Met de Beck-test kunt u snel de noodzaak identificeren om naar een psychiater te gaan.
Hoe lang duurt een postpartumdepressie?
De duur van de episode varieert van enkele weken tot enkele maanden. Sommige vrouwen zeggen dat het wel een jaar kan duren voordat ze weer normaal worden. In sommige gevallen verdwijnt de episode mogelijk niet en ervaren vrouwen een chronische depressie.
Komt ze nog een keer terug?
Het ervaren van een depressieve episode op enig moment in het leven vergroot de kans op volgende episoden en verhoogt het risico op terugval na de bevalling. Volgens sommige gegevens neemt dit risico met 24% toe.
Zijn er effectieve behandelingen?
Tegenwoordig kunnen psychiaters depressies effectief behandelen, en de meeste vrouwen herstellen volledig. Afhankelijk van de aard van de ziekte kan de behandeling bestaan uit medicijnen, psychologische therapie, psychologische begeleiding en steungroepen.
Het grootste probleem bij de behandeling van jonge moeders is veeleer dat vrouwen die met zelfs zeer ernstige depressieve symptomen worden geconfronteerd, er zeker van zijn dat behandeling voor hen onmogelijk is; zij geven immers borstvoeding. Gelukkig is dit niet het geval! Momenteel is er voldoende onderzoek gedaan naar de meest gebruikte moderne antidepressiva om hun veiligheid en compatibiliteit met borstvoeding te bewijzen. Maar helaas weten maar weinig mensen hiervan, zelfs onder medisch specialisten.
Ik raad aan om hulp te zoeken bij specialisten die een geavanceerde opleiding hebben genoten in prenatale en postpartumbehandeling, zodat ze adequate en effectieve therapie kunnen krijgen.
Welke andere problemen zijn er?
Ze voelen zich misschien beschaamd, schuldig en boos, maken zich zorgen dat ze als geestesziek worden bestempeld, of zijn bang dat anderen hun angsten en zorgen zullen bagatelliseren of afwijzen. In onze cultuur wordt postpartumdepressie nog steeds niet gezien als een medisch probleem dat onmiddellijke interventie vereist. Als gevolg hiervan zoeken sommige vrouwen geen behandeling, wat tot onomkeerbare gevolgen kan leiden.
