Każdy menadżer na pewnym etapie funkcjonowania przedsiębiorstwa staje przed pytaniem, czy rozważyć konkretny projekt inwestycyjny, czy też zignorować go jako mało obiecujący.
Aby podjąć właściwą decyzję, należy przestudiować zagadnienie z różnych perspektyw i zidentyfikować możliwe pozytywne skutki lub nieprzewidziane ryzyka w jej realizacji.
Etap realizacji projektu inwestycyjnego
Realizacja projektu inwestycyjnego to rozwiązanie pewnego zakresu zadań, które mają na celu zapewnienie, że mechanizm konkretnej inwestycji zacznie działać i przynosić korzyści ekonomiczne.
Eksperci identyfikują następujące zadania do rozwiązania w trakcie realizacji projektu inwestycyjnego:
- Określ formę organizacyjno-prawną – projekt realizowany jest w oparciu o istniejącą organizację lub tworzony jest dla niej nowy podmiot gospodarczy;
- Określ procedurę interakcji z agencjami rządowymi – w przypadku, gdy projekt będzie realizowany wspólnie z ośrodkami administracyjnymi lub funduszami;
- Utwórz krąg osób odpowiedzialnych – będą one odpowiedzialne za realizację projektu w rzeczywistości, zarządzają pełnym cyklem funkcjonowania biznesowego projektu inwestycyjnego i będą odpowiedzialne za uzyskane wyniki;
- Zidentyfikuj bazę rzeczowo-techniczną – określ środki, które zostaną wykorzystane do funkcjonowania tworzonego kierunku inwestycji;
- Określ główne cechy lub parametry ekonomiczne – obejmują one zasady wyceny produktów, procedurę ich sprzedaży na rynku, metody tworzenia reklam, metody konkurowania z podobnymi projektami itp.
Rozwiązanie tych problemów pozwala stworzyć warunki do efektywnej realizacji projektów inwestycyjnych w otoczeniu gospodarczym, co wiąże się z uzyskaniem określonych korzyści w przyszłości.
Ocena efektywności projektów inwestycyjnych: plan, analiza, metody, główne wskaźniki oceny
Z reguły inwestycje dokonywane są na dość długi okres, dlatego określenie ich efektywności może być dość trudne. Do prawidłowej oceny konieczne jest opracowanie specjalnego biznesplanu inwestycyjnego, zgodnie z którym projekt zostanie wprowadzony do otoczenia gospodarczego. Tworzy się go w celu określenia kilku ważnych kryteriów, zgodnie z poniższą listą.
Główne cele planu projektu inwestycyjnego
- ustalenie wszystkich etapów cyklu życia projektu inwestycyjnego;
- rozważanie różnych opcji rozwoju wydarzeń w zależności od konkretnych okoliczności;
- uzasadnienie przepływów finansowych, zarówno przychodzących, jak i wychodzących, i na ich podstawie ocena efektywności finansowej projektu;
- identyfikacja możliwych zagrożeń, czyli identyfikacja obszarów problemowych wymagających wzmożonej uwagi;
- ocena wpływu zmian w otoczeniu gospodarczym, w tym inflacji, decyzji politycznych, nowego ustawodawstwa itp.
Ocena efektywności projektu inwestycyjnego
Bezpośrednia ocena efektywności projektu inwestycyjnego opiera się na analizie kilku punktów, do których należą:
- ustalanie celów projektu, które mogą być publiczne (społeczno-ekonomiczne) i komercyjne (finansowe);
- analiza kosztów – polega na stworzeniu kosztorysu inwestycji początkowej, a następnie wydatkowania środków na realizację działań projektowych;
- Analiza efektywności inwestycji przeprowadzana jest w oparciu o wyliczenie specjalnych wskaźników kilkoma metodami.
Metody oceny projektu inwestycyjnego
W celu przeprowadzenia jakościowej analizy efektywności projektów inwestycyjnych stosuje się następujące metody oceny:
Statystyczne. Stosowane są na początkowym etapie oceny i charakteryzują się łatwością obliczeń. Należą do nich okres zwrotu (PP), wskaźnik efektywności inwestycji (ARR).
Dynamiczne. Wykorzystywane są w analizie inwestycyjnej efektywności projektu w trakcie jego realizacji i charakteryzują się złożonością i wagą kalkulacji. Należą do nich wartość bieżąca netto (NPV), wskaźnik zwrotu z inwestycji (PI), wewnętrzna stopa zwrotu (IRR), zdyskontowany okres zwrotu (DPP).
Wymienione wskaźniki efektywności projektu inwestycyjnego są wskaźnikami głównymi i obliczane są za pomocą poniższych wzorów.
Wzór na obliczenie efektywności projektu inwestycyjnego
Okres zwrotu (PP) = n
gdzie n to liczba okresów, podczas których wpływy z projektu w pełni zwrócą inwestycję
Wskaźnik efektywności inwestycji (ARR) = PN1/2(IC-RV)
- PN – średni roczny zysk;
- IC – kwota inwestycji;
- RV – wartość końcowa aktywów.
Wartość bieżąca netto (NPV) = t=0nNCF(1+r)-IC
- NCF – przepływy pieniężne netto;
- IC – kwota inwestycji;
- r – stopa dyskontowa;
- t – obliczenia krok po okresie.
Wskaźnik zwrotu z inwestycji (PI) = NPVIC
- NPV – wartość bieżąca netto;
- IC – kwota inwestycji.
Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) = r, przy której NPV = 0
- r – stopa dyskontowa
- NPV – wartość bieżąca netto.
Zdyskontowany okres zwrotu inwestycji (DPP) = n
przy czym t=0nCF(1+r)>IC
- CF – napływ środków pieniężnych;
- IC – kwota inwestycji;
- r – stopa dyskontowa.
Spośród wymienionych wskaźników za najbardziej znaczący uważa się IRR projektu inwestycyjnego, gdyż w przypadku nierównej IRR>r można oczekiwać od projektu dodatniej wartości bieżącej netto (NPV). Inaczej mówiąc, przy takiej nierówności projekt nie będzie miał ujemnej wartości rentowności i efektywności.
Ocena ryzyka lub pułapek projektów inwestycyjnych
Nie da się przewidzieć wszystkich negatywnych aspektów ani okoliczności siły wyższej, należy jednak liczyć się z tym, że przy realizacji projektów inwestycyjnych mogą pojawić się pewne ryzyka. Metody ich oceny dzielą się na dwie grupy:
Jakościowe – polegają na ustaleniu jakościowych cech ryzyka, np. określeniu warunków wystąpienia, stopnia ważności, dostępności informacji na jego temat, sposobu reakcji;
Ilościowy – służy do analizy wpływu ryzyka na określone wskaźniki, np. zmiany wskaźnika zwrotu z inwestycji, spadek zysku, wzrost kosztów.
Analizując ryzyko, konieczne jest łączne stosowanie metod jakościowych i ilościowych, ponieważ takie zachowanie pozwoli ocenić ryzyko ze wszystkich stron i podjąć kompetentną decyzję zarządczą.
Struktura zarządzania projektem
Z reguły zarządzanie budowane jest w oparciu o pewną hierarchię, w której główną rolę odgrywają inwestorzy finansujący projekt inwestycyjny. Do zarządzania operacyjnego na miejscu wyznacza się dyrektora przedsiębiorstwa lub kierownika projektu, któremu podlegają kierownicy działów. Kierownikom działów podlegają zwykli specjaliści, którzy bezpośrednio realizują poszczególne etapy realizacji projektu inwestycyjnego.
Hierarchia ta jest liniowo-funkcjonalną strukturą zarządzania, która pozwala koordynować działania wszystkich uczestników projektu i zwiększać efektywność ich działań roboczych.
Źródła finansowania projektów inwestycyjnych
Projekty inwestycyjne mogą być finansowane w całości ze środków własnych spółek, jak również przy zaangażowaniu środków inwestorów zewnętrznych. Mogą wziąć udział w realizacji projektu bezpłatnie lub pod warunkiem otrzymania określonej nagrody pieniężnej lub zysku.
Ponadto działalność inwestycyjna jest częściowo finansowana przez różne organy rządowe i fundusze kraju, a regionalne projekty inwestycyjne są finansowane przez region lub region, ale mają głównie na celu poprawę warunków życia ludności i zwiększenie dobrobytu regionów i całego kraju.
Ciekawe fakty na temat inwestycji
- Nawet w starożytnym Babilonie znajomość podstaw opłacalnego inwestowania pieniędzy uznawana była za zaszczyt;
- W carskiej Rosji najbardziej opłacalnym typem inwestycji były budynki mieszkalne, których lokale były wynajmowane;
- Zawsze najważniejszym przedmiotem inwestycji jest złoto (wlewki, monety, złota biżuteria);
- Nowość we współczesnym społeczeństwie – projekty inwestycyjne w Internecie z realnym dochodem.
